Trong đó, các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nằm trong danh sách buộc phải di dời là: Công ty Nước mắm Việt Hương Hải, Xí nghiệp Đóng tàu Bình Triệu, Công ty Dệt may Gia Định - Phong Phú, Công ty Dệt Sài Gòn, Xí nghiệp Đóng tàu Petrolimix, Công ty Giấy bao bì Thăng Long và Công ty Xi măng Hà Tiên (Trạm nghiền ở quận Thủ Đức).

 

Phó Chủ tịch UBND TP - ông Tất Thành Cang yêu cầu phải tập trung xử lý dứt điểm các doanh nghiệp sản xuất gây ô nhiễm kéo dài trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, đến ngày 31-12 phải di dời vào các khu công nghiệp, chuyển đổi sản xuất sang các ngành nghề không gây ô nhiễm môi trường hoặc buộc ngưng hoạt động, đóng cửa hoàn toàn.

 

Đã 12 năm, kể từ ngày được đưa danh sách phải di dời, Công ty Nước mắm Việt Hương Hải vẫn chưa tìm được điểm đến. Hai Công ty Dệt may Gia Định - Phong Phú và Sài Gòn đang dự kiến sẽ di dời về KCN Lê Minh Xuân 3 vào cuối năm 2015. Hai xí nghiệp đóng tàu thì chuyển đổi công năng. Trường hợp Công ty Phân bón hóa sinh huyện Củ Chi thì không cho tái sản xuất vì gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và hoạt động sản xuất không đúng quy hoạch.

Trạm nghiền XM Hà Tiên tại Thủ Đức của Công ty Xi măng Hà Tiên 1 nằm án ngữ tại vị trí đắc địa cửa ngõ phía Đông TP và cửa ra vào cảng Trường Thọ tại trạm thu phí xa lộ Hà Nội, dưới chân cầu Rạch Chiếc. Sắp tới, vào năm 2018 khi công trình tàu điện ngầm Metro 01 Bến Thành - Suối Tiên hoàn tất và đưa vào sử dụng, trạm sẽ ảnh hưởng tới mỹ quan đô thị. Được biết, Trạm nghiền Xi măng Hà Tiên tại Thủ Đức thành lập từ năm 1964, rộng 104ha. Hình ảnh ống khói vươn cao chọc trời của Xi măng Hà Tiên 1 từng là biểu tượng về công nghiệp hóa của thành phố một thời. Tuy nhiên, đến nay trạm nghiền đã xuống cấp, trang thiết bị, máy móc từ thập niên 1960 đã lạc hậu, lỗi thời không còn phù hợp. Trạm nghiền XM Hà Tiên tại Thủ Đức là một trong những cơ sở gây ô nhiễm môi trường nặng, nằm trong diện phải di dời  từ năm 2003, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện do nhiều lý do.

 

Vào thời điểm thị trường bất động sản lên ngôi cách nay vài năm, khu vực Công ty Xi măng Hà Tiên 1 từng là nỗi ám ảnh của người dân TP Hồ Chí Minh khi ngang qua đây vì bụi đất ngày đêm mịt mù. Đặc biệt, vào các giờ cao điểm, các dòng phương tiện di chuyển đông đúc, ùn tắc nhiều giờ nối đuôi nhau chen chúc trên xa lộ Hà Nội về hướng Cát Lái và cảng Trường Thọ, trong khi khói bụi từ trạm nghiền Thủ Đức xả ra môi trường mịt mù như sương khói, người dân trực tiếp hít phải khói bụi ô nhiễm ảnh hưởng tới sức khỏe.

 

Theo qui hoạch của thành phố, dọc trục xa lộ Hà Nội sẽ là các khu thương mại, dịch vụ và dân cư nên vị trí của Trạm nghiền XM Hà Tiên tại Thủ Đức không phù hợp. Công ty Xi măng Hà Tiên 1 đề xuất di dời về KCN Phú Hữu (quận 9) nhưng chưa được TP chấp thuận. Theo ông Nguyễn Tuấn Anh - Tổng Giám đốc Công ty Xi măng Hà Tiên 1, hiện nay công ty đang thuê tư vấn để lập phương án di dời trạm nghiền này, nhưng vẫn chưa xác định cụ thể địa điểm.

 

Qua quan sát thực tế, Trạm nghiền XM Hà Tiên tại Thủ Đức gần như đã tạm ngưng hoạt động, không còn thấy ống khói “tung hỏa mù”. Phía sau trạm nghiền là đoạn kênh phủ đầy lục bình, với nhiều sà lan, tàu sắt nằm bến, nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối nằng nặc.