Sáng 11.12, phiên toà xét xử “Bầu” Kiên và đồng phạm tiếp tục được diễn ra với phần tranh luận của các bị cáo trước toà.

 

Trình bày trước toà, bị cáo Nguyễn Đức Kiên cho rằng về tội kinh doanh trái phép, bị cáo bị kết tội kinh doanh tài chính trái phép vì vi phạm điều 9 Luật Doanh nghiệp, điều 25 nghị định 28… Tuy nhiên, “Bầu” Kiên đề nghị VKS chỉ ra khoản đầu tư, mua cổ phiếu, cổ phiếu có khoản nào đáp ứng đồng thời cùng 1 lúc 3 yếu tố của hợp đồng kinh doanh. "Nếu cơ quan cấp đăng ký kinh doanh trên toàn quốc nếu chưa cấp mã 64990 cho bất kỳ doanh nghiệp nào thì các doanh nghiệp đã kinh doanh đang được cấp theo điều nào? Có phải điều 13 luật DN không? Các hợp đồng đầu tư trên thị trường chứng khoán có phải đăng ký kinh doanh không? Có nhà đầu tư và tổ chức nào đăng ký mã 64990 không? Nếu vi phạm thì cơ quan nào có trách nhiệm xử phạt, xử lý hành chính hay hình sự?…” - “Bầu” Kiên nêu hàng loạt câu hỏi.

 

Về việc kinh doanh vàng của Thiên Nam, Bầu Kiên viện dẫn: Kinh doanh vàng chỉ là 1 loại hàng hóa, điều này có đúng không? Tôi cho rằng vàng chỉ là 1 loại hàng hóa và Thiên Nam đương nhiên được kinh doanh? Nếu không được thì vi phạm điều nào? Hợp đồng kinh doanh trạng thái vàng đã được xếp mã, vậy vàng có phải hàng hóa không?

 

"Cty Thiên Nam ký hợp đồng mua bán trạng thái vàng với ACB, không có tài khoản ở nước ngoài, không có vàng trên tài khoản ở nước ngoài, không ủy quyền cho ACB để giao dịch trên tài khoản nước ngoài, vậy căn cứ nào để xác định Thiên Nam chịu sự điều chỉnh của thông tư 03. Trong khi đó, điều 158 Luật Thương mại quy định, tất cả hàng hóa đều được ủy thác mua bán. Nếu vàng là hàng hóa thì Thiên Nam có được quyền ủy thác hay không?” - “Bầu" Kiên liên tiếp đưa ra những câu hỏi để chứng minh về hành vi kinh doanh vàng của Cty Thiên Nam.

 

 Về tội trốn thuế, bị cáo Nguyễn Đức Kiên cho rằng Tòa sơ thẩm không xem xét về nội dung phụ lục hợp đồng là vi phạm điều 144 Luât Dân sự? "Với hiểu biết của tôi, phụ lục 01 không trái pháp luật vì bên ủy thác đồng ý cho bên nhận ủy thác ủy thác lại cho ACB. Tôi là ngưởi ủy quyền của bà Hương và đại diện ACB tạo thành 1 bên ủy thác, do đó không thể vi phạm pháp luật” - bị cáo Kiên nói. 

“Bầu” Kiên cũng cho rằng việc ký hợp đồng giữa bà Hương và Cty BB có giúp trốn thuế không, điều nay chưa được làm rõ ở những điều sau. Thứ nhất, trước ngày 25.12.2008, Cty BB không có bất kỳ đầu tư vào kinh doanh vàng với ACB. Thứ hai, nếu BB bị lỗ và thực tế là lỗ thì bà Hương chịu hay Cty BB chịu, vấn đề này thì không ai đặt ra. Ngoài ra, tại văn bản 342 của Tổng cục thuế đã đưa ra nguyên tắc để Cty BB và bà Hương xác định số thuế phải nộp, tuy nhiên, Tổng cục thuế cũng không xác định hợp đồng của bà Hương và BB có hợp pháp hay không? Việc Cty BB có phải nộp 25 tỉ tiền thuế không cũng không được làm rõ và cũng không có căn cứ pháp luật nào để khẳng định Cty BB trốn thuế.

 

Bào chữa cho bị cáo Nguyễn Đức Kiên, luật sư Ngô Huy Ngọc cho rằng về tội trốn thuế, việc trưng cầu giám định thiếu hồ sơ phụ lục hợp đồng, ông giám định viên có giấy chứng nhận giám định viên hay không? 

 

Còn về tội lừa đảo, VKS xác định bị cáo Kiên đã vi phạm khoản 1 điều 5 của hợp đồng và chỉ đạo Yến và Thanh chuẩn bị tài liệu chuyển nhượng và cho rằng đây là tài liệu khống. Ngoài ra, VKS cũng cho rằng Kiên biết 20 triệu cổ phiếu đang bị phong tỏa và sau khi nhận tiền đã sử dụng hết và số cổ phiếu này chưa được giải chấp, về việc này, luật sư Ngọc cho rằng việc vi phạm khoản 1 điều 5 là không có căn cứ, các quyền lợi và trách nhiệm của các bên liên quan không được được xem xét đầy đủ, toàn diện.

-------------------------

Trong khi bầu Kiên được 4 luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, cựu tổng giám đốc ACB có 3 người bào chữa, đề nghị huỷ một phần hành vi cố ý làm trái, xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Ngày 9/12, tại phiên phúc thẩm xét xử Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm, các luật sư tham gia tố tụng trình bày nội dung bào chữa cho thân chủ của mình.

 

Luật sư Nguyễn Đình Hưng, trong phần bảo vệ quyền và lợi ích cho cựu tổng giám đốc ACB Lý Xuân Hải cho rằng, việc thẩm vấn công khai tại phiên toà đã thoả mãn, chỉ còn ở phần đánh giá. “Rõ ràng, hồ sơ đang thiếu nhiều yếu tố khách quan về việc số tiền gần 719 tỷ có mất hay không”, luật sư đưa ra quan điểm đồng thời đề nghị huỷ một phần bản án sơ thẩm về hành vi uỷ thác nhân viên gửi tiền này.

 

Luật sư Lưu Văn Tám cùng bảo vệ cho bị cáo Hải, trình bày, ACB 100% vốn tư nhân vì vậy ngân hàng hoạt động theo hình thức công ty cổ phần. Các chức danh là do các cổ đông bầu lên, thân chủ chỉ chịu trách nhiệm trước HĐQT, cổ đông của ACB.

 

Luật sư Tám mong HĐXX xem xét việc vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật doanh nghiệp cho phép kinh doanh những thứ pháp luật không cấm, để ít nhất giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của thân chủ. 

 

“Với một người chuyên về kinh doanh, nhận thức pháp luật chỉ là tương đối, mong HĐXX xem xét cho thân chủ tôi”, luật sư Tám nói. Trong phần tự bào chữa, ông Hải cho rằng: “Không thể quy trách nhiệm cho ACB, hay những người ra chủ trương”, bị cáo nói.

 

Thẩm phán nhắc bị cáo Hải nên tập trung vào tranh luận việc gửi tiền đúng hay sai, số tiền thiệt hại hiện nay ACB lấy lại chưa. “Việc ai đang sở hữu số tiền gần 719 tỷ đồng, vẫn chưa rõ, vì liên quan đến vụ án Huỳnh Thị Huyền Như”, thẩm phán trong HĐXX nói.

 

Trước đó, trong hơn một ngày, các luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho Nguyễn Đức Kiên gồm các ông Ngô Huy Ngọc, Nguyễn Huy Thiệp, Vũ Xuân Nam, Bùi Quang Nghiêm trình bày phần bào chữa của mình. Luật sư Nam trình bày trong hơn 3 tiếng đồng hồ, đưa ra lập luận để chứng minh thân chủ không phạm tội như bản án sơ thẩm quy kết.

 

Bốn luật sư cũng đưa ra hàng loạt các câu hỏi, đề nghị đại diện cơ quan công tố đối đáp. Trong các phần trình bày của mình, do trùng lặp vấn đề, các luật sư nhiều lần bị chủ toạ phiên toà nhắc nhở, chuyển sang phần khác. “Những phần nào luật sư trước nói rồi, luật sư không trình bày lại”, chủ toạ nhắc. Tuy nhiên, không ít lần các luật sư “quên”, tiếp tục trình bày chồng lấn vấn đề.

 

Trình bày phần tự bào chữa trước HĐXX, bầu Kiên đề nghị đại diện cơ quan công tố hồi đáp lại những thắc mắc của bị cáo về việc quy kết phạm 4 tội danh như bản án sơ thẩm. Một lần nữa, bị cáo phủ nhận cáo buộc của VKS cấp phúc thẩm. Trước phần trình bày dài, lặp lại phần bào chữa cũng như trong bản kháng cáo của bầu Kiên, chủ toạ nhắc bị cáo đi vào trọng tâm, để đảm bảo sức khoẻ. Sau nửa tiếng tự bào chữa, HĐXX đã đồng ý để bị cáo Kiên trình bày tiếp vào ngày mai do nội dung còn dài.

 

Phần trình bày của các luật sư bảo vệ quyền và lợi ích cho bị cáo Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, Huỳnh Quang Tuấn, tập trung nhiều vào đề nghị xem xét các yếu tố giảm nhẹ hình phạt như: gia đình có công với cách mạng, nhân thân tốt, đạt được thành tích trong công tác…

 

Cuối phiên xử ngày 9/12, các bị cáo xin giảm nhẹ, xem xét trách nhiệm hình sự tiếp tục trình bày nội dung tự bào chữa.

-------------------------

Trong buổi chiều ngày 8.12, phiên toà phúc thẩm xét xử "bầu" Kiên và đồng phạm tiếp tục với phần tranh luận. Bào chữa cho thân chủ, các luật sư của bị cáo Nguyễn Đức Kiên liên tục khẳng định với HĐXX "bầu" Kiên hoàn toàn vô tội.

 

Bào chữa cho thân chủ của mình là Nguyễn Đức Kiên, các luật sư (LS) đã đưa ra rất nhiều luận điểm, viện dẫn nhiều luận cứ để chứng minh thân chủ mình vô tội. 

 

LS Bùi Quang Nghiêm cho rằng bị cáo Kiên không phạm tội trốn thuế bởi pháp luật không cấm các cá nhân ký hợp đồng ủy thác kinh doanh vàng với các ngân hàng hay các tổ chức kinh doanh vàng. Về tội lừa đảo, bị cáo Kiên đã trình bày rất cụ thể trong đơn, bên cạnh đó, trong phần trả lời của tập đoàn Hoà Phát, LS cho rằng phía Hoà Phát chưa khi nào thừa nhận là mình có thiệt hại vì bị cáo Kiên chiếm đoạt… 

 

Còn LS Nguyễn Huy Thiệp thì cho rằng bản án sơ thẩm cho rằng bà Hương (em gái "bầu" Kiên) không có giấy phép kinh doanh vàng nên hợp đồng ủy thác đầu tư là không hợp pháp, là hợp đồng khống, tuy nhiên, LS Thiệp cho rằng trốn thuế là hành vi cố ý không thực hiện nộp thuế theo quy định của pháp luật, vậy bị cáo Kiên có hành vi gian dối không nộp thuế không? "Thực tế việc làm của bị cáo Kiên với Cty B&B là hoàn toàn công khai và được xuất trình đầy đủ cho đoàn thanh tra Cục thuế" - LS khẳng định. 

 

Về tội kinh doanh trái phép, LS Thiệp cho rằng việc góp vốn mua cổ phần của doanh nghiệp thông qua 5 Cty, tuy nhiên, việc góp vốn mua cổ phần, cổ phiếu là ngành nghề kinh doanh hay hợp đồng đầu tư bởi cơ quan điều tra gọi là kinh doanh tài chính, sơ thẩm gọi là đầu tư tài chính, coi đây là 1 ngành nghề. "Nhưng nếu là ngành nghề kinh doanh thì phải có trong ngành nghề của hệ thống kinh tế quốc dân, nhưng trên thực tế lại không có" - luật sư Thiệp phân tích. 

 

Về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, LS Nguyễn Huy Thiệp cho rằng dưới góc độ pháp luật, kết tội như bản án sơ thẩm là không thỏa mãn dấu hiệu đặc trưng của tội lừa đảo, mà đang hình sự hóa một quan hệ kinh tế. Đối với hành vi cố ý làm trái, LS cho rằng trước hết cần xác định vai trò của Kiên, Kiên chỉ thuộc hội đồng sáng lập với vai trò tư vấn, không được tham gia biểu quyết, quyết định về các hợp đồng của ACB như quy kết của bản án.